De Moor, de Dame en haar Hondje © Berkman en Janssens 2005

Afmeting: 40 m x 4 m

Gouden eeuw aan het IJ

Niemand hoeft meer te zoeken naar de entree van het Prorail- gebouw; van verre is het kunsthekwerk te zien en ‘De Moor de Dame en haar Hondje’ heten de bezoekers nu van harte welkom. Dankzij de vloerverlichting is het kunstwerk s’avonds ook heel goed te zien. Het kunsthekwerk verhoogd de waarde van de openbare ruimte en zorgt ervoor dat mensen zich veiliger voelen.

Inspiratiebron: Historisch onderzoek naar de betekenis van de locatie in de Gouden Eeuw bracht de kunstenaars op het spoor van de handel in ‘exotische’ kunstwerken. Met name de tafelstukken die via deze plek aan het IJ hun bestemming vonden in de rijke interieurs van de prachtige Amsterdamse grachtenhuizen, blijft de kunstenaars fascineren.

Het kunstenaarsduo Berkman en Janssens kreeg de opdracht om de entree van het ProRail gebouw aan de Amsterdamse de Ruyterkade herkenbaar te maken en te verfraaien. “We hebben onderzoek gedaan naar de geschiedenis van deze plaats, naar de functie van het IJ en de kunstschatten die hier via het water aan wal kwamen. Voorwerpen van zilver, goud en keramiek uit alle windstreken kwamen naar Amsterdam. Vormen van grote decoratieve schoonheid. Dat was uitgangspunt voor het ontwerp”, aldus Berkman. ‘De Moor, de Dame en haar Hondje’ wordt ’s nachts vanuit de vloer aangelicht. Naast een verhoging van het veiligheidsgevoel zorgt dit ook voor de sprookjesachtige uitstraling.

Kunstwerken van Margot Berkman bevinden zich vaak op plekken waar mensen doorheengaan, passeren en verder gaan. Daar scheppen de werken, zoals ze zelf beschrijft, ruimte, “alsof je door een kijkdoos kijkt en je eigen verhaal bedenkt, het idee van een andere wereld, een sprookjeswereld.”

Fucus Vesiculosus bar 2011

Afmeting: 6,3 m x 1,5 m

Op 11 maart 2011 vond de kernramp in Fukushima plaats. Alle leven in de zee ging dood.

Langs het Noordzeestrand vind ik tijdens mijn wandelingen ‘Fucus Vesiculosus’ (blaaswier). Door de blazen houdt het wier zich rechtop als het onder water staat. Adembenemende vormen in allerlei afmetingen. De symbolische betekenis, de vorm en de transparantie is een bron van inspiratie voor geknipte en geschilderde studies.

In de 17e eeuwse wetenschappelijke collectie boeken van het Teylers Museum in Haarlem onderzoek ik de grafische schoonheid van wieren. Henry Matisse laat in Fondation Beyeler zijn zeevormen dansen in het schilderij ‘Océanie, la Mer’.

Het cortènstaal is geroest gekleurd van diepbruin tot helder oranje met daaruit lasergesneden een serie zwevende blaaswieren en luchtbelletjes. ‘s Avonds licht het wier en de luchtbellen op door de led-verlichting achter het staal. Op de wand achter de bar zijn uitgesneden stalen wieren te zien.

De Liefdesbrief Delft © Berkman en Janssens 2007

De stadsentree van Delft nabij A13 en IKEA heeft met dit kunstwerk van Berkman en Janssens een poëtische identiteit gekregen. 

In de openbare ruimte is een assemble van verschillende elementen te zien met een oppervlakte van 5000 m2. Het kunstwerk bestaat uit 10 glanzende witte stalen beelden (h=2,5m), zwart-wit geruite natuurstenen taluds en 24 gedecoreerde pilaren en led-verlichting. Kunstenaarsduo Berkman en Janssens ontwierp en realiseerde van 1996-2010 dertig kunstwerken voor de openbare ruimte.

Inspiratiebronnen: de schilderijen van Johannes Vermeer, ‘de Liefdesbrief’ uit het Rijksmuseum, historische delfsblauwe tegels en de Tapijtenserie ‘la Dame a la Licorne’ uit Museé de Cluny. De warme kleur rood, die de liefde symboliseert en de suggestieve dieptewerking uit Vermeers’ werk zijn terug te vinden in de geschilderde pilaren onder het viaduct. De witte beelden zijn een combinatie van dieren op de tapijtenserie ‘La Dame a la Licorne’ en 17de-eeuwse Delfts blauwe dierentegels.

Het kunstwerk is op 20 september 2007 onthuld door Lian Merkx, wethouder, Anders Westney ( directeur IKEA), en Folkert Post (hoofdingenieur-directeur Rijkswaterstaat Zuid-Holland)