Delfts blauwe inspiratiebronnen en schetsen die langzaam beelden worden..
Naar aanleiding van de plaatsing van het kunstwerk ‘De Liefdesbrief” onder de A13 heeft Berkman en Janssens geïnspireerd door de collectie van het museum deze tentoonstelling gemaakt.
Afmeting: 3,5 meter x 2,5 m (ensemble van twee delen)
Mevr. M. Guise’s woorden bij de onthulling:
‘Zoals jullie weten vertoef ik bij tijd en wijlen in Pingjum. In mijn prachtige tuin dool ik, lees ik, knip en snoei ik. Ik snuif de lucht op van het Friese Land. Dát doet me goed.
Achter in mijn tuin stond vroeger een achtkantige volière, vol exotische vogeltjes als ik de verhalen mag geloven. Toen ik tien jaar geleden hier kwam wonen, was het stenen fundament het enige wat er nog aan herinnerde. Margot Berkman is beeldend kunstenaar en heeft de laatste jaren beelden gemaakt, die mij inspireren. Ze zijn lieflijk en elegant; ze nemen je mee en laten je gedachten spelen. Het zijn vaak sprookjesachtige figuren die verwijzen naar de grotere verlangens van dit leven. Háár heb ik gevraagd om eens in mijn tuin rond te kijken om voor mij een kunstwerk te maken. Margot heeft gefotografeerd en geschetst, heeft hier gewerkt en gelogeerd. In haar werkwijze nemen de plek waarvoor ze iets maakt en de verhalen die een opdrachtgever vertelt, een belangrijke plaats in. Margot vertelde mij dat mijn liefde voor de literatuur, de contemplatie in mijn Hof, mijn paradijs en mijn liefde voor de natuur de inspiratiebron vormden voor het kunstwerk.
Margot Berkman vertelt: Mijn inspiratiebron, de middeleeuwse tapijtenserie ‘La dame à la Licorne’ vertelt middels het zesde kleed getiteld ‘A mon seul Désir’ over de universele liefde en het verlangen tot contemplatie. De oude pastorie en de 12e eeuwse gotische kerk van Pingjum, het verlangen naar dáár te zijn en de weidsheid en rust van het landschap onderstrepen dat idee. De titel van het kunstwerk ‘Hebban olla vogele nestas’ is ontleend aan de oudste dichtregel uit de Nederlandse literatuur:
Quid expectamus nunc
Abent omnes volucres nidos inceptos nisi ego et tu
Hebban olla vogele nestas hagunnan hinase hic
Enda thu wat unbidan we nu
(12 e eeuw, anoniem)
Gerrit Komrij heeft er in zijn bundel ‘in Liefde Bloeyende’ zo prachtig over geschreven: ‘Zijn alle vogels aan hun nesten begonnen- behalve ik en jij- waar wachten we nu op?’ Hij onderzoekt de betekenis van dit allereerste Nederlandse zinnetje dat gevonden is op een schutblad van een boek uit de benedictijner abdij van Rochester in het Engelse Kent. Is het een minnedichtje, gaat het over het verlangen naar de warmte van het klooster of gaat het over een mystiek Godsverlangen?Of was het gewoon een monnik met lentekriebels en was dit zinnetje slechts een ‘probatio pennae?’ De verliefde monnik die dichter geworden is. Komrij schrijft: ‘Lees het zinnetje zoals het er staat. De ritmische en emotionele sequentie, gevat in een metafoor- ik en jij zijn als vogels- maakt dit heldere gedachtenbeeld in een spanningsveld van klanken tot lyriek, tot een gedicht.’
Zou het zo kunnen zijn dat de dichter van de regels in de 12e eeuw dit schreef vanuit de toren van de kerk in Pingjum? Het kunstwerk bestaat uit twee delen. Het eerste beeld (h:3,5m) staat op de achtkantige fundering van de oude volière. Het is een tentje, een poortvorm met daarin een paradijslijke vogel. Het tentje is bedekt met rozen. Het lijkt op het haagje van de ´Hortus Conclusus´, de besloten tuin. Verderop achter het hek in het tweede deel van de tuin, daar waar de volle fruitboompjes vrucht dragen, staat een tweede vogel. De vogels kijken elkaar aan. Zij weten wat de monnik geschreven heeft.
Afmeting: 25 m x 3 m
Een vrolijk hek van staal, nieuwe verlichting en tegels met oranje vogeltjes op de wanden door Berkman en Janssens
Nominatie: Amsterdamse Straatkunstprijs 2011 in het Parool.
‘De vogeltjes van Kattenburg’ verhogen de sociale veiligheid in de wijk. De op de bovenzijde van het hek geplaatste vogeltjes zorgen voor een echt ‘buiten gevoel’ en voorkomen dat er door hangjongeren op het hek gezeten kan worden.
Afmeting: meerdere entrees en speelplekken
Buitelende witte apen en de groene blaadjes sieren de wanden
Woningbouwvereniging Rochdale heeft in 2009 Berkman en Janssens de opdracht gegeven zowel op IJburg als in Amsterdam Centrum hun vastgoed te voorzien van kunstwerken.
Naar aanleiding van de ontwerpen hebben zij kunstlessen gegeven aan kinderen uit de buurt. Met dezelfde figuren die ook in het ‘echte ’kunstwerk te zien zijn, hebben kinderen hun eigen collages gemaakt. Ze hebben les gekregen over de symbolische betekenis van de dieren.
Afmeting: 90 m x 3,5 m
Amor Fati – site specific kunstwerk
Sprookjesachtige fietstunnel met witte olifanten en gouden klavertjes-vier siert de openbare ruimte van Vianen. In de tunnel zijn 6 grote stillevens van stalen beelden aangebracht. De stillevens tonen manshoge witte olifanten, apen en vogels omringd door gouden klavertjes-vier.
Inspiratiebron De inspiratiebron van kunstenaarsduo Berkman en Janssens voor dit kunstwerk komt voort uit de geschiedenis van Vianen. In de middeleeuwen was Vianen een Vrijstad. Veel mensen met verlangen naar betere kansen en op zoek naar geluk trokken richting Vianen. Vrijstad Vianen was eeuwenlang toevluchtsoord voor gelukszoekers. Als de reizigers de vrijstad binnenwandelden, hadden ze vaak mooie verhalen over reizen door vreemde landen met exotische gebruiken en wonderlijke dieren als tijgers en olifanten. In de kunst van die tijd duiken voor het eerst afbeeldingen van olifanten op omringd door exotische planten. Sommige olifanten droegen huisjes op hun rug. De olifant werd het symbool van reizen, geluk-zoeken en geluk-vinden. Passanten van de tunnel zijn altijd op weg naar een plek waar het beter is of verlangen ernaar
Uit het onderzoek voorafgaand aan het uiteindelijke ontwerp is de volgende tekst: Amor Fati is een Latijnse uitdrukking die zoveel betekent als “liefde voor het (nood)lot”, het liefhebben van dat wat onvermijdelijk is en is vooral bekend uit het werk van Friedrich Nietzsche.“Zuerst das Nöthige – und dies so schön und vollkommen als du kannst! “Liebe das, was nothwendig ist” – amor fati dies wäre meine Moral, thue ihm alles Gute an und hebe es über seine schreckliche Herkunft hinauf zu dir.”Als eerste het nodige – en dit zo mooi en volmaakt als je kunt! “Heb datgene lief, wat noodzakelijk is” – amor fati dat zou mijn moraal zijn, doe hem[2] al het goede aan en til het boven zijn verschrikkelijke herkomst uit naar jezelf. En in Die fröhliche Wissenschaft: “Ich will immer mehr lernen, das Nothwendige an den Dingen als das Schöne sehen: – so werde ich Einer von Denen sein, welche die Dinge schön machen. Amor fati: das sei von nun an meine Liebe! Ich will keinen Krieg gegen das Hässliche führen. Ich will nicht anklagen, ich will nicht einmal die Ankläger anklagen. Wegsehen sei meine einzige Verneinung! Und, Alles in Allem und Grossen; ich will irgendwann einmal Nur noch ein Ja-Sagender sein.”
(vertaling: “Ik wil immer meer leren, om het noodzakelijke van de dingen als het schone te zien: – zo zal ik een van hen zijn die de dingen mooi maken. Amor fati: dat is van nu af aan mijn liefde! Ik wil geen oorlog tegen het lelijke voeren. Ik wil niet beschuldigen, ik weet niet eens de aanklagers verwijten maken. Weg kijken is mijn enige ontkenning! En, alles in alles en grote; wil ik eens slechts een ja-zegger zijn.”
Afmeting: 250 m x 6 m (oa.650 m2 tegelwerk)
Masterplan ‘Kunst in Tunnels’ in opdracht van Projectorganisatie Betuweroute, Prorail.
Het kunstwerk de ‘Dame met de Zwaan’ is geïnspireerd op de verhalen van de Ridders van Brederode, heersers van Gorinchem. Het enorm hoge viaduct, aan de Grote Haarse Kade, behoort bij het Masterplan ‘Kunst in Tunnels’ voor Projectorganisatie Betuweroute, waarin Berkman en Janssens de doorkruisingen in verstedelijkt gebied onder de loep heeft genomen.
De kunstprojecten zijn ontstaan uit de noodzaak de buurt meer betrokken te maken bij het ingrijpende project. Naast de realisatie van 7 tunnels met kunst heeft kunstenaarsduo Berkman en Janssens kunstlessen gegeven over hoe zij een ontwerp voor een kunstwerk maken voor een specifieke locatie. Kinderen en volwassen werden hierdoor bewust gemaakt van de historische achtergrond van hun woonomgeving.
Het kunstwerk bestaat 650m2 gedecoreerde tegels en betonnen klinkers met zwart en wit natuursteen, 24 zuilen voorzien van decoratief schilderwerk.
Afmetingen: 500 m2
Paradijs onder de snelweg A10
Het kunstwerk ‘De Dames en de Muze’ uit 2003 van kunstenaarsduo Berkman en Janssens verbindt twee wijken in Amsterdam-West met elkaar. In de voetgangers- en fietserstunnel onder Ring A10, aan de Leeuwendalersweg in Amsterdam omringen duizenden blauwe en gouden mussen sprookjesachtige heldergroene tableaus, waarop paradijsvogels en hazen te zien zijn.
Op de pilaren van de tunnel zijn schilderingen gerealiseerd geïnspireerd op historische Amsterdamse motieven die verwijzen naar de oosterse cultuur.
Berkman en Janssens heeft op verschillende scholen in de buurt kunstlessen gegeven aan kinderen en vrouwen, over hoe zij een kunstwerk voor de openbare ruimte ontwerpen en realiseren. Van de resultaten zijn tentoonstellingen georganiseerd op het Stadskantoor Amsterdam West en op de Basisschool aan de Leeuwendalersweg. De Bos en Lommerschool heeft van de kunstenaars een groot tegeltableau cadeau gekregen voor hun gevel.
Afmeting: 600 m2 in gehele station
Oude architectuurdetails uit Rotterdam komen terug in de ondergrondse…
Metrostation Delfshaven is in 2001 gerenoveerd door de RET en geheel voorzien van een kunstwerk met ‘Delfshaven-blauwe’ motieven geïnspireerd op de historische gebouwen van Delfshaven in Rotterdam.
Om de betrokkenheid van de buurt bij het volledig gerenoveerde metrostation te vergroten heeft kunstenaarsduo Berkman en Janssens kunstlessen gegeven op zes scholen in Delfshaven, over ontwerpen voor de openbare ruimte, over de kunstgeschiedenis van decoraties op gebouwen en over het spel met deze veelzijdige motieven. Zij hebben een speciale keramische tegel ontworpen die is uitgedeeld aan wijkbewoners en op de scholen.
Afmeting: 20 m x 6 m
De magnolia-boom zorgt voor eeuwige lente
Inspiratiebron voor dit poëtische beeld zijn de verhalen uit het oude zorgcentrum Huize Transwijk, dat voorheen op de plek stond waar nu het nieuwe woongebouw is gerealiseerd. Het beeld geeft het idee van herkenning en herinnering, in het perspectief van de tijd. In de tuin van Huize Transwijk stond destijds een oude magnolia-boom. Magnolias staan symbool voor de eeuwige lente, daar waar de tijd verstrijkt zonder merkbare veranderingen. Twee jachthonden wachten er getrouw bij. Het symbool van de magnoliaboom vertegenwoordigt ook de voortgaande transitie van oud naar nieuw. Van jong naar oud.
In Utrecht en omgeving is Margot Berkman bekend van grote kunstopdrachten in de openbare ruimte, destijds gerealiseerd als kunstenaarsduo Berkman en Janssens. Fietsend herken je haar heldere handschrift onder meer in de tunnels van de Berekuil met duizenden beretegeltjes, in de gedecoreerde wanden van de tunnel bij het Rietveldhuis en de Archimedeslaan, in het bankje in Leidsche Rijn dat het afscheidscadeau vormde voor oud-burgemeester Annie Brouwer-Korf. In 2012 kreeg zij solo de opdracht voor het monument voor de troonswisseling, een koningsboom voor koning Willem Alexander, in het Máxima-park.
Afmeting: 625 m2
Hoor je de nachtegalen zingen?
Het peuterbadje in Park de Watertoren in de Utrechtse wijk Zuilen is weer klaar gemaakt voor de zomer. De pompen worden schoongemaakt en de verf geïnspecteerd. Het kunstwerk ´Het lied van de Nachtegalen’, een vloerschildering van kunstenaarsduo Berkman en Janssens, geschilderd met betonverf vraagt weinig onderhoud.
Burgemeester A. Wolfsen van Utrecht heeft het onder spetterende belangstelling van buurtbewoners geopend.